چند سالی است که اصطلاح سلول های بنیادی و سلول های خون بند ناف را زیاد می شنویم و هر چند وقت یک بار، پیشرفت های علمی که بر اساس استفاده از این سلول ها انجام می گیرد، همه را شگفت زده می کند. اما آیا می دانید خون بند ناف چیست و چه فایده ای دارد؟

هنگامی که نوزادی به دنیا می آید، بند ناف وی توسط پزشک بریده می شود. منظور از خون بند ناف، خون باقیمانده در داخل جفت است که پس از قطع بند ناف بیرون می آید.
سلول های موجود در خون بند ناف سلول های تمایز نیافته ای هستند که می توان با استفاده از آنها، بسیاری از نیازهای پزشکی خود را در آینده درمان کرد. امروزه پزشکان خون بند ناف قطع شده در بدو تولد را نگهداری می کنند تا شاید این سلول ها در آینده برای خود نوزاد و یا اطرافیانش مورد مصرف پزشکی قرار گیرد.
هم اکنون در کشور ایران، نگهداری و ذخیره خون بند ناف انجام می گیرد و مردم می توانند از این امکان استفاده کنند .
 خون بند ناف به چه منظور مورد استفاده قرار می گیرد؟
متخصصان ژنتیک و علوم سلولی مولکولی می توانند سلول های تمایز نیافته خون بند ناف را بگیرند و از قابلیت تبدیل آنها به سلول ها و اندام های مختلف استفاده کنند.
به بیان ساده تر می توان گفت که سلول های بنیادی مانند آجرهایی هستند که می توان با کنار هم قرار دادن آنها، ساختمان های مختلفی ساخت.
دانشمندان بر اساس تکنولوژی های امروز تخمین می زنند که می توان سلول های خون بند ناف را برای مدت 30 سال و شاید بیشتر به شکل منجمد ذخیره کرد و بعدها مورد استفاده قرار داد
سلول های بنیادی هم می توانند به عضوهای مختلف بدن تبدیل شوند، مثلا اگر نوزاد در آینده به بیماری های کبدی، کلیوی، قلبی و … مبتلا شد، از این سلول ها برای درمان بیماری او استفاده کنند.
در حال حاضر تحقیقات نشان می دهد که می توان با استفاده از سلول های بنیادی، به بیماران مبتلا به آلزایمر و بیماری های ژنتیکی کمک کرد.
همچنین سلول های بنیادی می توانند سلول های مغز استخوان را تولید کنند که این برای بیماران تحت درمان با شیمی درمانی و پرتو درمانی (رادیوتراپی) بسیار مفید می باشد.
خون بند ناف جنین
چه مدت می توان خون بند ناف را به صورت منجمد نگهداری کرد؟
دانشمندان در حال حاضر موفق شده اند که سلول های بنیادی را که 10 سال قبل منجمد کرده بودند، مورد مصرف پزشکی قرار دهند.
دانشمندان بر اساس تکنولوژی های امروز تخمین می زنند که می توان سلول های خون بند ناف را برای مدت 30 سال و شاید بیشتر به شکل منجمد ذخیره کرد و بعدها مورد استفاده قرار داد.
فرآیند انجماد طوری است که سبب افزایش طول عمر سلول های بنیادی و فواید آنها می شود.
 خون بند ناف چگونه نگهداری می شود؟
سلول های خون بند ناف قبل از فرایند انجماد توسط چرخش در دستگاه سانتریفوژ، از یکدیگر جدا می شوند. روش دیگر برای جداسازی استفاده از روش رسوب می باشد.
پس از فرایند جداسازی، سلول های سفید خون و سلول های قرمز خون و پلاسما از یکدیگر جدا می شوند.
فرایند انجماد بسیار آهسته و دقیق و تحت نظر متخصصین مربوطه انجام می گیرد.
آهسته بودن فرایند انجماد به منظور جلوگیری از ایجاد هر گونه تغییر مضر در سلول ها می باشد که ممکن است در اثر کاهش درجه حرارت رخ دهد.
در نهایت سلول های بنیادی خون بند ناف در دمای حدود منفی 200 درجه سانتی گراد در یخچال های مخصوص نگهداری می شوند و در مواقع لزوم در اختیار افراد قرار می گیرند.